Bollinger Band là gì? Đối với các nhà đầu tư theo đuổi trường phái phân tích kỹ thuật thì thuật ngữ Bollinger Band chắc hẳn không còn xa lạ. Đây được coi là một chỉ báo kỹ thuật phổ biến, được nhiều nhà đầu tư sử dụng trong việc phân tích chứng khoán, đặc biệt là xây dựng chiến lược đầu tư sao cho hiệu quả. Vậy chỉ báo Bollinger Band được hiểu như thế nào? Ý nghĩa và cách sử dụng đường Bollinger band trong việc xây dựng chiến lược đầu tư hiệu quả? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay về chỉ báo đặc biệt này qua bài viết ngay sau đây, chắc hẳn mọi thắc mắc của các nhà đầu tư mới về Bollinger Band sẽ được giải đáp một cách cụ thể và dễ hiểu nhất!
Nội Dung
Bollinger Band là gì?
Trong đầu tư chứng khoán, Bollinger Band (còn được gọi tắt là đường BB) được hiểu là một chỉ báo có tính thông dụng cao và không thể thiếu trong phương pháp phân tích kỹ thuật mà các nhà đầu tư theo trường phái này áp dụng.
Bollinger Band là sự kết hợp giữa xu hướng và sự biến động của giá, đem lại một chỉ báo có tính chính xác cao, cung cấp cho nhà đầu tư một khái niệm tương đối về mức giá cao hay thấp. Cụ thể, giá cao được định nghĩa là khi nó nằm ở dải bollinger band trên và giá thấp là khi nó nằm ở dải dưới. Theo đó, nhà đầu tư có thể dễ dàng hơn trong việc dự đoán xu hướng giá của thị trường đồng thời xác định được điểm giao dịch sao cho hợp lý.
Nguồn gốc ra đời của Bollinger Band đó là từ nhà phát minh John Bollinger vào đầu những năm 1980. Cuốn sách Bollinger on Bollinger Bands do chính ông viết là một tài liệu hữu ích hướng dẫn sử dụng Bollinger Band mà nhà đầu tư có thể tìm đọc để hiểu sâu sắc về chỉ báo này.
Đây là một chỉ báo đơn giản nhưng hiệu quả đem lại rất lớn, do đó ngày càng nhiều nhà đầu tư sử dụng chỉ báo Bollinger Band trong giao dịch trên thị trường. Tuy nhiên rất nhiều nhà đầu tư chưa nắm được rõ cách sử dụng đường Bollinger Band đã vận dụng nó trong chiến lược giao dịch của mình một cách khá máy móc.
Các thông số của chỉ báo Bollinger Band
Bollinger Band là chỉ báo được kết hợp bởi đường trung bình MA với độ lệch chuẩn. Chỉ báo này được cấu tạo bởi 3 thành phần chính:
- Dải trên (Upper Band): là dải giữa cộng với 2 độ lệch chuẩn.
- Dải giữa (Middle Band): là đường trung bình động SMA 20.
- Dải dưới (Lower Band): là dải giữa trừ đi 2 độ lệch chuẩn.
Trong đó, độ lệch chuẩn được biết đến là một đại lượng thống kê được sử dụng để đo lường mức độ phân tán của một tập dữ liệu. Độ lệch chuẩn sẽ phản ánh sự chênh lệch giữa giá trị xét theo từng thời điểm đánh giá với giá trị trung bình.
Công thức tính Bollinger Band
Bollinger Band được xác định đơn giản theo các công thức sau:
- Dải trên = SMA 20 + 2 x Độ lệch chuẩn 20 ngày
- Dải giữa = giá trị trung bình của giá đóng cửa
- Dải dưới = SMA 20 – 2 x Độ lệch chuẩn 20 ngày
Ý nghĩa đường Bollinger Band
Trong đầu tư chứng khoán, Bollinger Band là một chỉ báo rất quan trọng hỗ trợ nhà đầu tư ra quyết định vào lệnh và đồng thời cũng xác định xu hướng giá rất hiệu quả. Có 2 ý nghĩa được coi là quan trọng nhất của chỉ báo Bollinger Band mà nhà đầu tư cần nắm được, đó chính là: sự thu hẹp và điểm breakout.
- Sự thu hẹp (siết chặt) Bollinger Band
Là hiện tượng xảy ra khi 2 dải trên và dưới của Bollinger Band chuyển động lại gần nhau và dần tiến sát đến dải giữa là đường SMA 20. Sự thu hẹp phản ánh cho một giai đoạn tài sản có sự biến động thấp với mức độ tối thiểu. Và sự xuất hiện của nó là tín hiệu hoàn hảo cho sự quay trở lại của mức độ biến động mạnh trong thời gian tới, là thời điểm tiềm năng để các nhà đầu tư vào lệnh và nắm bắt cơ hội kiếm lời.
Đi kèm với sự thu hẹp chính là sự mở rộng. Mức độ biến động sẽ càng giảm mạnh khi các dải chuyển động rộng ra, đồng thời phần trăm thoát vị thế lại càng lớn. Mặc dù vậy, nhà đầu tư không nên coi đó là tín hiệu để giao dịch bởi nó không dự báo cho xu hướng giá tăng hay giảm trong thời gian tới.
- Điểm break out
Điểm Break out không được coi là một tín hiệu để giao dịch như đa số nhà đầu tư lầm tưởng, bởi nó không cho một dấu hiệu rõ ràng về việc xu hướng giá sẽ biến động theo chiều nào.
Chỉ báo này cung cấp cho nhà đầu tư manh mối về việc giá tài sản chỉ có thể chuyển động tại một vùng nhất định và rất khó để có thể thoát ra khỏi vùng đó. Chính vì vậy, tiềm năng của tuyệt chiêu Bollinger Band được phát huy rất tốt trong quá trình đánh giá cho xu hướng ngắn hạn, trung hạn và dài hạn với những kết quả phân tích khá chính xác trong bất cứ khung giờ nào.
Cách sử dụng đường Bollinger Band
Trong đầu tư chứng khoán, việc xây dựng chiến lược giao dịch đầu tư là rất quan trọng và cần thiết. Sau đây chúng tôi sẽ cung cấp đến các nhà đầu tư những chiến lược để sử dụng Bollinger Band hiệu quả trong việc phân tích chứng khoán.
Chiến lược mua giá thấp và bán giá cao
Với mục đích cung cấp cho các nhà giao dịch một định nghĩa tương đối về giá cao và giá thấp, thông qua việc sử dụng đường Bollinger Band, nhà đầu tư sẽ có ý tưởng để xây dựng nên chiến lược giao dịch đó là: Mua thấp Bán cao với Bollinger Band.
Cơ sở của chiến lược này đó là dựa vào vai trò của dải trên và dải dưới của Bollinger Band giống như những ngưỡng hỗ trợ và kháng cự. Do đó, với chiến lược này, nhà đầu tư sẽ thực hiện bán ra khi giá chạm vào dải trên và mua vào khi giá chạm vào dải dưới của đường Bollinger Band.
Xét theo phương diện lý thuyết thì chiến lược này khá đơn giản nhưng đem lại hiệu quả tương đối cao khi thị trường trong xu hướng sideway, tuy nhiên khi ở xu hướng tăng hoặc giảm mạnh của thị trường thì chiến lược này lại khá rủi ro.
Vì vậy lời khuyên dành cho nhà đầu tư mới là, chỉ nên sử dụng chiến lược này để giúp nắm rõ hơn về bản chất của Bollinger Band là gì cũng như cách sử dụng cơ bản chỉ báo này thôi, còn để áp dụng trong giao dịch thì đòi hỏi nhà đầu tư cần có kỹ năng sàng lọc tốt những tín hiệu nhiễu đánh lừa trên thị trường.
Chiến lược Bollinger Band Squeeze
Đặc trưng trong hình thái của chỉ báo Bollinger Band đó là 2 dải trên và dưới của nó gần như bao bọc lấy toàn bộ đường giá, do đó phương pháp giao dịch “Nút thắt cổ chai” hay còn gọi là Bollinger Band Squeeze chính là phương pháp kinh điển với chỉ báo này.
Thị trường thì luôn biến động qua lại giữa những sự thay đổi mạnh hay nhẹ, và khi nó dao động tăng giảm với một biên độ nhỏ suốt một khoảng thời gian kéo dài thì là dấu hiệu cho sự biến động mạnh mẽ sắp xảy ra. Khi đó, sự xuất hiện của một vùng nút thắt cổ chai sẽ xác nhận cho nhà đầu tư biết rằng khu vực đó đang chuẩn bị có sự bùng nổ và là thời điểm giao dịch hợp lý.
Khi dấu hiệu này xuất hiện, việc bạn cần làm là chờ đợi một dấu hiệu breakout ra khỏi vùng tích lũy hẹp đó được tạo nên bởi giá trong suốt thời gian biến động tại vùng nút thắt cổ chai.
- Nếu giá breakout khỏi vùng tích lũy hẹp theo chiều lên, nhà đầu tư thực hiện lệnh mua.
- Nếu giá breakout khỏi vùng tích lũy theo chiều xuống, nhà đầu tư thực hiện lệnh bán.
Chiến lược giao dịch theo xu hướng
Sau khi đã xác định được những vùng thực hiện giao dịch breakout theo phương pháp Nút thắt cổ chai, để có thể dự đoán xu hướng của giá thì lúc này nhà đầu tư cần có chiến lược khác kết hợp.
Như đã đề cập ở trên, dải giữa của Bollinger Band chính là đường trung bình động SMA 20, một chỉ báo kỹ thuật phản ánh giá đóng cửa của tài sản trung bình trong 20 phiên liên tiếp gần nhất. Do đó, khi thị trường có xu hướng mạnh mẽ, nếu giá bật ra sau đó quay về dải giữa thì ngay lập tức nó sẽ lại bật ra để tiếp tục xu hướng.
Dải giữa khi này sẽ trong vai trò của một cản động (hay hỗ trợ và kháng cự) của giá chứng khoán đồng thời khi thị trường có dấu hiệu pullback đối với SMA 20 thì nhà đầu tư có cơ hội để đặt lệnh giao dịch chính tại điểm đó.
Chiến lược kết hợp Bollinger Band với các mô hình đảo chiều
Nhà đầu tư có thể kết hợp Bollinger Band với các mô hình đảo chiều để đạt được hiệu quả cao hơn. Cơ sở của phương pháp này là giá luôn có xu hướng quay về đường SMA 20 (dải giữa) dù bất cứ khi nào chạy ra xa. Cách thức thực hiện:
- Xem xét các vùng hỗ trợ và kháng cự
- Xem xét về hình thái của Bollinger Band tại các vùng đó
- Tìm kiếm các mô hình đảo chiều như Bullish Engulfing, Hammer, Bearish Engulfing,…
Từ đó, nhà đầu tư sẽ xác định được điểm vào lệnh thích hợp.
Chiến lược kết hợp Bollinger Band với chỉ báo RSI
Không nhiều nhà đầu tư biết đến phương pháp này bởi nhà đầu tư hầu hết đều ngại việc tìm kiếm những chỉ báo phù hợp để bổ trợ và kết hợp với nhau.
Chỉ số sức mạnh tương quan RSI là một công cụ giúp đánh giá sức mạnh hoặc sự suy yếu của một xu hướng giá. Khi RSI vượt ngưỡng 70 và cắt theo chiều xuống thì là thời điểm bán ra, còn khi RSI vượt xuống ngưỡng 30 và cắt theo chiều lên thì là thời điểm mua vào.
Trong chiến lược kết hợp giữa RSI và Bollinger Band này, cách thực thực hiện của thể chính là đi tìm phân kỳ của chỉ báo RSI. Trong đó, có phân kỳ giảm xuất hiện khi thị trường tạo đỉnh cao hơn nhưng RSI giảm xuống, và phân kỳ tăng xuất hiện khi thị trường tạo đáy thấp hơn nhưng RSI tăng lên. Đó chính là những tín hiệu cho xu hướng đảo chiều chuẩn bị xảy ra.
– Dưới đây là 2 yếu tố cần xem xét để kết hợp chỉ báo Bollinger Band với chỉ báo RSI:
- Đối với đường Bollinger Band, khi đường giá chuyển động ra xa thì luôn có xu hướng quay trở lại gần SMA 20. Do vậy, giả sử tại một xu hướng giá tăng, dải trên của Bollinger Band sẽ có vai trò như một ngưỡng kháng cự động.
- Đối với chỉ báo RSI, sự phân kỳ sẽ giảm mức độ xuất hiện nếu như thị trường tạo đỉnh cao hơn nhưng RSI lại giảm.
– Ý tưởng giao dịch rút ra từ 2 yếu tố trên là:
- Khi đường giá chuyển động theo chiều lên đồng thời nằm ở dải trên của Bollinger Band, chúng ta sẽ cần tìm kiếm một phân kỳ giảm của RSI.
- Khi đường giá chuyển động theo chiều xuống đồng thời nằm ở dải dưới của Bollinger Band, chúng ta sẽ cần tìm kiếm một phân kỳ tăng của RSI.
Khi đó, xét theo lý thuyết, đường giá sẽ có xu hướng quay trở về dải giữa SMA 20. Và kết hợp với tín hiệu xu hướng đảo chiều nhận được từ sự phân kỳ của RSI, chúng ta sẽ có một giao dịch đảo chiều.
Chiến lược Bollinger Band chuyên sâu
Có 2 chiến thuật sử dụng chuyên sâu Bollinger Band rất phổ biến mà được ưu tiên sử dụng bởi các nhà đầu tư chuyên nghiệp.
Chiến thuật 1: Bollinger Band phá vỡ
Đây là một chiến thuật giao dịch tương đối đơn giản với xu hướng dài hạn. Khi mức giá đóng cửa của cây nến được xác nhận vượt ra khỏi dải Bollinger thì sự phá vỡ xảy ra. Để hạn chế được những rủi ro có thể xảy ra thì nhà đầu tư cần kết hợp thêm những đường kháng cự và hỗ trợ cũng như các chỉ báo kỹ thuật khác.
- Khi giá break out khỏi ngưỡng kháng cự chính là tín hiệu mua vào cho các nhà đầu tư.
- Khi giá break out khỏi ngưỡng hỗ trợ chính là tín hiệu bán ra cho các nhà đầu tư.
Chiến thuật 2: Giao dịch theo biến động
Chiến thuật phổ biến thứ 2 trong chiến lược Bollinger Band nâng cao đó chính là giao dịch theo biến động, với 2 phương thức chính:
- Mua vào khi giá có mức dao động nhỏ với kỳ vọng giá sẽ tăng: Cơ sở cho phương thức này chính là sau khi giá dao động với mức nhỏ để tạm nghỉ, thì xu hướng biến động mạnh sẽ xuất hiện trở lại. Chính vì vậy, khi Bollinger Band thu hẹp lại với mức giá đóng cửa gần nhau và nhà đầu tư thực hiện mua vào thì là chiến thuật giao dịch mua theo biến động.
- Bán ra khi giá có mức dao động lớn với kỳ vọng giá sẽ giảm: Khi giá quá cao hoặc quá thấp, khoảng cách của dải trên và dải dưới sẽ ngày càng cách xa nhau. Thời điểm này thị trường cần được điều chỉnh để mức độ biến động của giá giảm xuống thấp hơn, cũng chính là thời điểm hợp lý để nhà đầu tư giao dịch bán ra.
Như vậy, toàn bộ những kiến thức cần thiết về chỉ báo Bollinger Band đã được chúng tôi trình bày qua bài viết trên. Hy vọng nhà đầu tư đã có thêm nhiều kiến thức hữu ích qua bài viết, nắm được ý nghĩa và khái niệm Bollinger Bands là gì, cũng như cách dùng Bollinger Band sao cho hiệu quả nhất. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cần trau dồi và rèn luyện thêm thông qua việc vận dụng những kiến thức chứng khoán đó vào thực tế, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho mình. Chúc các nhà đầu tư thành công!